het werk van stief desmet kwam voor de eerste maal onder mijn aandacht in aanloop naar pushing the canvas, de tentoonstelling over een jonge generatie belgische schilders die ik voorbereidde. zijn schilderijen vielen me direct op door hun grafische expressiviteit en een fantasierijk kleur- en vormgebruik. het op het eerste gezicht erg poppy en soms blitse uitzicht van zijn schilderwerk liet een fascinatie voor de amerikaanse populaire cultuur voorvoelen. na ons eerste gesprek al besefte ik dat er achter de aanvankelijke lezing van zijn werk meer schuilgaat dan het oog vermoedt.

hoewel in het werk van stief desmet een grote affiniteit met de kunstgeschiedenis voelbaar is, zijn de motieven en beelden die hij gebruikt flink verankerd in onze hedendaagse maatschappij. als vertrekpunt recupereert de kunstenaar dikwijls iconische beelden uit ons collectief geheugen zoals reclamelogo’s, tekenfilmfiguren van walt disney of dieren als de wolf en het hert. deze figuratie biedt de toeschouwer in eerste instantie een houvast en geeft het werk een ogenschijnlijk toegankelijk aura. nochtans zijn de werken van stief desmet zelden of nooit eenduidig of eendimensionaal.

het artistiek werk van stief desmet heeft de neiging om ons te desoriënteren, zelfs wanneer het herkenbare beelden voorstelt. we worden meegenomen in een visuele en mentale trip, soms letterlijk zoals in de video’s easychopperbunny of lycantrophy of in zijn performances maar meestal op een metaforische wijze. in zijn verbeeldingrijke en energetische kunst hinkelt desmet voortdurend op de scheidslijn tussen werkelijkheid en afbeelding. realiteit en fictie onderhouden een bedrieglijk liaison. de kunstenaar nodigt de toeschouwer dan ook uit om de status in vraag te stellen van de figuren en de plekken die in zijn werk voorkomen. in werk en leven toont stief desmet een bijzondere preoccupatie voor de vaak getroebleerde relatie tussen mens en dier, tussen stad en natuur. de kunstenaar lijkt voortdurend gekneld te zitten tussen het eigenlijke bestaan in een hedendaagse, jachtige maatschappij gericht op consumptie en zijn verlangen naar een utopisch sublieme natuurlijke staat. tegelijkertijd blijft hij subtiel kritisch en ondergraaft hij met de nodige ironie deze zucht naar een idyllisch fantasia. door het toevoegen van woorden of beelden countert hij mogelijke betekenissen, voegt hij een betekenislaag toe of zet hij de toeschouwer op het verkeerde been.

bij het opzetten van een werk vertrekt de kunstenaar evenwel nooit van een vooropgezet of strategisch uitgekiend plan. hij laat bewust ruimte voor het impulsieve, ondoordachte en ongecontroleerde. het mogelijk verlies van controle en het aanboren van het onbewuste in combinatie met het dikwijls zichtbare fysieke plezier van het maken, resulteert in een weerbarstig maar coherent artistiek parcours.

stief desmet weigert zichzelf te beperken tot één stijl of techniek; hij switcht met quasi achteloos gemak tussen verschillende manieren van representatie en ondermijnt daarmee onze verwachtingen als toeschouwer. zijn oeuvre bestaat uit tekeningen, installaties, videowerk, performances, evenals verschillende andere media en technieken. maar schilderkunst en nu meer dan ooit ook beeldhouwkunst zijn en blijven de pijlers van zijn kunst.

het maken van sculpturen ervaart de kunstenaar als een bevrijdend proces naast het schilderen. de drie dimensies van een sculptuur zorgen er volgens stief desmet voor dat er na het ontstaansproces weinig nog aan veranderd kan worden. niet in het minst omdat hij een bestaand beeld dikwijls op een letterlijke manier recupereert door het af te gieten om er daarna op in te grijpen via uitsnijdingen, toevoegingen en transformaties van kleur en materiaal. bij een schilderij ligt dit moeilijker: de vlakheid van het canvas verdraagt vele lagen en biedt een ongebreideld scala aan mogelijkheden qua beeld en compositie. schilderen gebeurt bij stief desmet sensitiever en zorgt telkens opnieuw voor een onmiskenbare onrust bij de maker.

in het schilderen gaat het de kunstenaar niet zozeer om een exploratie van de verf en het medium. schilderkunst is, net als beeldhouwkunst en de andere media, voor hem slechts een hulpmiddel, een taalgebruik in de zoektocht naar sterke beelden en bij uitbreiding naar het wezen van de kunstenaar en zijn plek in de hedendaagse samenleving. in die zin is elk werk autobiografisch: stief desmet absorbeert zijn omgeving en alle mogelijke invloeden; hij filtert en herkneedt en werpt het vervolgens via zijn kunst terug in de wereld.

koen leemans, augustus 2010